Συμβουλές από τη Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή (SMAB) της Retina Internationalγια τη χρήση της Χλωροκίνη

Η χλωροκίνη είναι ένα ανθελονοσιακό φάρμακο που εγκρίθηκε από το FDA το 1934. Έκτοτε έχει βρεθεί ότι είναι ευεργετικό στη θεραπεία αυτοάνοσων νόσων όπως ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα (1).

Οι τυποποιημένες δόσεις χλωροκίνης που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ελονοσίας και άλλων συστηματικών ασθενειών έχουν λίγες παρενέργειες. Ωστόσο, η τοξικότητα παρατηρείται μόνο όταν οι υψηλές δόσεις εισάγονται πολύ γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος (παρεντερικά) ή λαμβάνονται ως δισκία (από του στόματος) σε κανονικές δόσεις για πολλά χρόνια. Οι πιο σοβαρές επιπλοκές της χλωροκίνης είναι η αμφιβληστροειδοπάθεια, η καρδιομυοπάθεια, η νευρομυοπάθεια και η μυοπάθεια (1).

Η υψηλή δόση και η μεγάλη διάρκεια χρήσης είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου που επηρεάζουν τα μάτια (2). Οι δύο τυπικές ανεπιθύμητες ενέργειες στα μάτια είναι η κερατοπάθεια (ασθένεια του κερατοειδούς που προέρχεται από την εμφάνιση ασβεστίου στον κεντρικό κερατοειδή χιτώνα) και η αμφιβληστροειδοπάθεια. Η αμφιβληστροειδοπάθεια που συναντάται με την παρατεταμένη χρήση αναλόγων χλωροκίνης είναι ένα πολύ πιο σοβαρό κλινικό πρόβλημα και μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη βλάβη του αμφιβληστροειδούς και απώλεια όρασης (1). Οι ασθενείς με υποκείμενη ασθένεια του αμφιβληστροειδούς μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο τοξικότητας με χλωροκίνη (2).

Σε πρώιμο στάδιο, η νόσος του αμφιβληστροειδούς που προκαλείται από χλωροκίνη μπορεί συχνά να είναι ασυμπτωματική, αλλά μπορεί να ανιχνευθεί από απώλειες ευαισθησίας στο οπτικό πεδίο ή από αλλαγές στην τομογραφία οπτικής συνοχής (OCT). Αργότερα, οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν μακροσκόπηση οφθαλμού ταύρου, χαρακτηριζόμενη από ένα δακτύλιο επιθηλίου χρωστικής αμφιβληστροειδούς (RPE) στην περιοχή της ωχράς κηλίδας. Η σπάνια παρατηρούμενη τοξικότητα χλωροκίνης στο τέλος του σταδίου οδηγεί σε εκτεταμένη RPE και ατροφία του αμφιβληστροειδούς, με απώλεια κεντρικής, περιφερικής και νυχτερινής όρασης (1,2).

Η τοξικότητα της χλωροκίνης χρίζει σοβαρής οφθαλμολογικής ανησυχίας επειδή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, υπήρξαν επίσης περιπτώσεις προόδου της απώλειας της όρασης σε ασθενείς, ακόμη και χρόνια μετά την διακοπή της θεραπείας με χλωροκίνη ή υδροξυχλωροκίνη (3,5) και επομένως είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί με τη χρήση της. Ειδικά ασθενείς με χαμηλό βάρος (κάτω των 50 kg) και νεφρική νόσο θα πρέπει να λαμβάνουν μόνο δόσεις προσαρμοσμένες στο βάρος τους (6), μέγιστο 6,5 mg χλωροκίνη φωσφορικών / kg σωματικού βάρους (2).

Αν και έχει προταθεί ότι η χλωροκίνη μπορεί να μεταβάλει την οξύτητα στην επιφάνεια του κυττάρου, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τους ιούς όπως το COVID-19 να το μολύνει (4), δεν υπάρχει συναίνεση σχετικά με το εάν η χλωροκίνη και άλλα φάρμακα κατά της ελονοσίας είναι ασφαλή και αποτελεσματικά για τη θεραπεία του COVID -19, καθώς είναι πολύ νωρίς στη διαδικασία ελέγχου.

Δεν είναι ακόμα σαφές πώς η χλωροκίνη ή οποιοδήποτε ανθελονοσιακό φάρμακο θα μπορούσε να λειτουργήσει κατά του COVID-19.

Το Επιστημονικό και Ιατρικό Συμβούλιο της Retina International συνιστά ότι αυτοί που επηρεάζονται από μια υποκείμενη δυστροφία του αμφιβληστροειδούς να μην λαμβάνουν χλωροκίνη χωρίς την έγκριση του ιατρού τους και συμβουλεύει τους ασθενείς να ακολουθήσουν τη συμβουλή του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης πριν από οποιαδήποτε χρήση χλωροκίνης.

Ο καθηγητής Dr. E. Zrenner

Πρόεδρος του Διεθνούς Επιστημονικού και Ιατρικού Συμβουλευτικού Συμβουλίου Retina, Ζυρίχη / Δουβλίνο / Τούμπιγκεν, 7 Απριλίου 2020

References

1. Al-Bari, M.Chloroquine analogues in drug discovery: new directions of uses, mechanisms of actions and toxic manifestations from malaria to multifarious diseases. Journal of Antimicrobial Chemotherapy, (2015) 70: 1608–1621
2. Marmor, M., Kellner, U., Lai, T., Melles, R. and Mieler, W., 2016. Recommendations on Screening for Chloroquine and Hydroxychloroquine Retinopathy (2016 Revision). Ophthalmology, 123(6), pp.1386-1394.
3. Ehrenfeld, M., Nesher, R. and Merin, S., 1986. Delayed-onset chloroquine retinopathy. British Journal of Ophthalmology, 70(4), pp.281-283.
4. Devaux, C., Rolain, J., Colson, P. and Raoult, D., 2020. New insights on the antiviral effects of chloroquine against coronavirus: what to expect for COVID-19?. International Journal of Antimicrobial Agents, p.105938.
5. Mukwikwi, E., Pineau, C., Vinet, E., Clarke, A., Nashi, E., Kalache, F., Grenier, L. and Bernatsky, S., 2019. Retinal Complications in Patients with Systemic Lupus Erythematosus Treated with Antimalarial Drugs. The Journal of Rheumatology, 47(4), pp.553-556.
6. Ochsendorf FR, Runne U, Goerz G, Zrenner E. [Chloroquine retinopathy: avoidable by individualized daily dosing]. Dtsch Med Wochenschr. 1993 118(51-52):1895-8. Review. German. PubMed PMID: 8287780.

Πηγή:    http://www.retina-international.org/  (https://tinyurl.com/sj73dbd)